Ynni cymunedol

Mae lleihau ein dibyniaeth ar danwydd ffosil, cynyddu hunanddibyniaeth a chadw ein cartrefi'n gynnes i gyd yn heriau pwysig yn y Biosffer. Er bod y rhan fwyaf o'r ynni a ddefnyddiwn yn cael ei reoli gan gwmnïau mawr sydd wedi'u lleoli y tu allan i'r ardal, mae rhai mentrau lleol y gallwn eu cefnogi, ac mae pethau y gallwn eu gwneud gartref.

Mae prosiect Prydain Di-Garbon Canolfan y Dechnoleg Amgen, yn y Biosffer, yn darparu hyfforddiant a chyngor ar leihau allyriadau carbon.

Mae Ynni Lleol Machynlleth yn glwb ynni cymunedol yn Nyffryn Dyfi. Mae'n manteisio ar y pŵer dŵr a gynhyrchir yn yr ardal leol i arbed arian ar filiau trydan a chefnogi cynhyrchu trydan gwyrdd lleol. Ei generadur yw Esgairweddan, cynllun dŵr 60kW ar fferm ym Mhennal.

Mae Ynni Adnewyddadwy Cymunedol Bro Ddyfi yn gwmni ynni adnewyddadwy sy'n eiddo i'r gymuned gyda dau dyrbin ger Machynlleth. Mae'n cefnogi'r Biosffer yn uniongyrchol ac yn cynorthwyo grwpiau cymunedol trwy'r Gronfa Ynni Cymunedol leol.

Mae Windfall yn gronfa budd cymunedol ar gyfer Canolbarth Cymru sy'n cysylltu incwm o ynni adnewyddadwy ag adfywio gwledig. Mae'n cwmpasu rhan Powys o'r Biosffer.

Mae Gwasanaeth Ynni Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda mentrau'r sector cyhoeddus a chymunedol i:

lleihau'r defnydd o ynni
cynhyrchu ynni adnewyddadwy sy'n eiddo i bobl leol
lleihau allyriadau carbon.

Effeithlonrwydd ynni cartref

Rydyn ni am i gartrefi fod yn gynnes ac yn iach, heb gostio llawer i'w cynhesu. Mae cartrefi drafft, llaith, wedi'u hinswleiddio'n wael yn her yng nghanolbarth Cymru. Mae peth wybodaeth isod. Rhowch wybod i ni os ydych yn gwybod am adnoddau da eraill y gallwn eu hychwanegu. Yn ogystal, mae Chris o Poppins Appliance Repairs (Machynlleth), wedi creu’r canllaw hynod ddefnyddiol hwn ar arbed ynni trwy sut rydym yn defnyddio offer fel poptai, microdonau, a pheiriannau golchi dillad.

Mae'n hawdd cael eich drysu gan y nifer o gynlluniau a chwmnïau sy'n cynnig cymorth i osod gwelliannau ynni. Mae cynllun NYTH Cartrefi Cynnes Llywodraeth Cymru yn lle da i ddechrau chwilio. Fel arall, efallai y bydd Cartrefi Gwyrdd Cymru neu Gartrefi Clyd yn gallu trefnu adroddiadau ynni 'tŷ cyfan' diduedd fel man cychwyn.

Camerâu thermol

Mae gan y Biosffer gamerâu thermol ar gyfer codi ymwybyddiaeth o wres yn gollwng o adeiladau, ac i helpu pobl i nodi blaenoriaethau ar gyfer gwella eu cartrefi. Y gobaith yw y gall deiliaid tai, cynghorau ac adeiladwyr gymryd camau i wella ansawdd tai, fel bod angen llai o ynni i'w cynhesu a lleihau tlodi tanwydd.

Mae croeso i chi fenthyg un o'r camerâu thermol am ddim. Yn gyntaf, neilltuwch un am ychydig ddyddiau gan ddefnyddio'r calendr archebu hwn. Yna cysylltwch â ni i dderbyn copi o'r cytundeb benthyciad, canllaw ar ddefnyddio'r camera, ac i drefnu casglu a gollwng y camera.

Gwiriwch a yw'ch ffôn yn gydnaws â'r camerâu yma: Dolen i wefan Flir. Mae'n ddrwg gennym os nad yw'r camera'n gydnaws â'ch ffôn. Efallai gweld a allwch chi ymuno â chymydog neu ffrind i ddefnyddio'r camera ar eu ffôn?

Rhannwch eich canfyddiadau gyda chymdogion a ffrindiau os gwelwch yn dda, a pharhewch â'r sgyrsiau a'r gweithredoedd tuag at wneud pob cartref yn gynnes, yn sych ac yn effeithlon o ran ynni!

Mae pobl sydd wedi benthyg y camera hyd yn hyn wedi dod o hyd i fannau oer ar eu deorfeydd llofft ac o amgylch fframiau drws a fframiau ffenestri, bylchau inswleiddio yn eu llofft, ac wedi ei ddefnyddio i ddod o hyd i bibellau dŵr poeth o dan eu byrddau llawr, a gweld pa ddyfeisiau sy'n allyrru gwres tra ar standby. Sylwodd un teulu hefyd ar ba mor gynnes yw canol eu bin compost awyr agored o'i gymharu â'r amgylchedd - rhywfaint o weithredu gwneud pridd yn digwydd yno!

“Dim ond eisiau dweud diolch am fenthyg y camera is-goch i mi. Roedd yn oleuedig darganfod bod ein ffenestri gwydrog triphlyg yn colli mwy o wres trwy eu fframiau na'r gwydro. Doeddwn i ddim yn disgwyl hynny. Diolch am gynnig cynllun mor wych a gyda gwasanaeth gwych hefyd. Diolch yn fawr"

- Dan