Cynhaliwyd ein prosiect ar WGLl rhwng Mai 2022 a Gorffennaf 2024
Lawrlwythwch y crynodeb yn Gymraeg yma
Lawrlwythwch y crynodeb yn Saesneg yma
Mae GGLl yn wrteithiau seiliedig ar blanhigion a wneir o ddeiliant planhigion lluosflwydd wedi’u cynaeafu, gan gynnwys coed a llwyni a dyfwyd yn yr hyn a elwir gennym yn ‘feysydd biowasanaeth’ wedi’u hintegreiddio i ffermdir.
Y cyfyngiad mwyaf cyffredin ar gynnyrch cnydau yw diffyg y maetholyn nitrogen. Mae nitrogen yn faethyn hanfodol ar gyfer twf cnydau, ond mae effaith amaethyddiaeth ar y gylchred nitrogen yn cael effaith pellgyrhaeddol ar yr amgylchedd. A allai cyfuno manteision nitrogen organig ar gyfer iechyd pridd a chnydau gyda manwl gywirdeb dulliau amaethyddol modern gynyddu effeithlonrwydd y defnydd o nitrogen a lleihau llygredd?
Yn debyg iawn i'r meillion a'r ffacbys sy'n rhoi hwb i ffrwythlondeb ac a ddefnyddir gan ffermwyr ers cryn amser bellach, mae coed a llwyni sy'n sefydlogi nitrogen, megis gwern ac eithin, yn gweithio gyda'r bacteria yn y pridd i drosi nitrogen yn ffurf sy'n ddefnyddiol i blanhigion. Er bod nitrogen yn cael ei drosi yn y gwreiddiau neu’n cael ei gymryd o’r pridd, mae’n cronni yn y dail sydd wedyn yn cael eu cynaeafu a’u hychwanegu at dir cnydau i wrteithio’r pridd. Yn wahanol i gynhyrchu gwrtaith sydd wedi’i weithgynhyrchu, nid yw cyflenwi nitrogen trwy WGLl yn achosi allyriadau carbon deuocsid, ac yn wahanol i wrtaith gwyrdd traddodiadol a dyfir mewn cylchdro, gellir tyfu GGLl ar dir ymylol e.e. llethrau serth neu ardaloedd sydd mewn perygl o lifogydd, gan wneud defnydd effeithlon o adnoddau ffermydd. Mae GGLl yn darparu deunydd organig felly mae’n llesol i iechyd y pridd. Gellir ei ychwanegu ar unrhyw adeg (yn ffres, yn sych neu ar ffurf pelenni) i gyd-fynd ag anghenion y cnwd o ran maethynnau, ac mae felly yn cynyddu effeithlonrwydd ac yn lleihau llygredd nitrogen.
Gwraidd gwern gyda nodiwlau sy’n trosi nitrogen
Mae parhau i sicrhau cynnyrch uchel o gnydau wrth wella canlyniadau amgylcheddol yr un pryd yn heriol. Mae ffermwyr yn wynebu hinsawdd economaidd anrhagweladwy sy’n effeithio ar brisiau mewnbynnau, yn enwedig gwrtaith.
Gwrtaith gwyrdd lluosflwydd sych ac ar ffurf pelenni
A allai Gwrteithiau Gwyrdd Lluosflwydd gynnig ffordd o gynyddu gwytnwch ffermydd wrth gyfrannu hefyd at adfer bioamrywiaeth a lliniaru newid yn yr hinsawdd?
Fe wnaethom gyflenwi GGLl i bum cynhyrchydd garddwriaethol a fu’n eu treialu ochr yn ochr â’u dulliau arferol o wrteithio cnydau. Casglwyd barn tyfwyr, ffermwyr, coedwigwyr ac amgylcheddwyr ar sut y gellid defnyddio GGLl ar gyfer amaethyddiaeth gynaliadwy yn gymdeithasol, yn economaidd ac yn amgylcheddol. Daeth y prosiect i ben gyda phlannu pum maes biowasanaeth, i ddarparu GGLl yn y dyfodol i fentrau garddwriaethol.
Cofnodi twf tatws yn Ash and Elm Horticulture
Aethom â GGLl ar y ffordd, gan gynnwys arbrofi gyda dulliau
o falu deiliant, a chasglu barn ffermwyr yn sioe amaethyddol Talybont.
Allwch chi helpu datblygu Gwrteithiau Gwyrdd Lluosflwydd?
Ydych chi, neu ydych chi'n nabod:
-
arloeswr sy'n gallu dyfeisio technegau effeithlon?
-
ymchwilydd amaethyddol sy'n gallu arbrofi gyda gwrteithio cnydau mewn ffyrdd newydd?
-
ffermwr sy'n gallu cynghori a rhoi cynnig ar ddulliau newydd?
-
amgylcheddwr sy'n gallu mesur effeithiau?
-
gwneuthurwr polisi sy’n gallu BREUDDWYDIO BREUDDWYDION MAWR?
Darllenwch ein hadroddiad i weld sut y gallwch chi helpu
Lawrlwythwch y crynodeb yn Gymraeg yma
Cyhoeddusrwydd ac Adnoddau (Saesneg)...
Yn dilyn ymlaen o’r prosiect hwn, mae Innovative Farmers, sefydliad ymchwil cydweithredol a arweinir gan ffermwyr, yn cynllunio Labordy Maes i arbrofi gyda GGLl. Bydd y cyfranogwyr yn treialu taenu dail gwern a thoriadau gwair ar gnydau brasica a monitro’r cnydau ac iechyd y pridd. Gweler Innovative Farmers (www.innovativefarmers.org) i ganfod mwy.
Perennial green manures – an Innovative Farmers webinar The Organic Grower - No 66 Spring 2024
Listen: Fertilisers in the Landscape worshop at Oxford Real Farming Conference (2024) A discussion on using a whole landscape approach to soil fertility featuring Clo Ward.
Clo Ward's presentation in 'Sustaining the soils' workshop at Organic Matters 2022
Gweld 7.40.00 - 25.00m...
Tackling the nitrogen problem – how best to manage this brilliant
but volatile element? The Organic Grower - No 60 Autumn 2022
Climate-wise Agriculture- how best to fertilise our crops?
Clean Slate No 125 Autumn 2022
Cefnogir y prosiect Gwrtaith Gwyrdd Lluosflwydd gan y Gronfa Arloesi Carbon - partneriaeth rhwng y Co-op a'r Co-op Foundation. Mae'n cefnogi prosiectau bwyd a ffermio sy'n mynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd drwy leihau allyriadau nwyon tŷ gwydr.